Ayon sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP), ang pagtaas ng presyo ng langis ay isa sa mga bagay na puwedeng magpataas ng inflation o ang antas ng pagtaas ng presyo ng mga bilihin sa 2022. Ang inflation ay nakakaapekto sa purchasing power o ang kakayahang bumili ng mga konsyumer. Kapag tumaas ang inflation, mas mahal ang mga bilihin at mas mababa ang halaga ng pera.
Ang presyo ng langis sa Pilipinas ay patuloy na tumataas sa loob ng sampung linggo na. Ayon sa mga industry sources, posibleng umabot sa P5.50 ang dagdag sa kada litro ng gasolina, diesel at kerosene sa susunod na linggo. Ito ay dahil sa pagtaas ng presyo ng produktong petrolyo sa pandaigdigang merkado, na nakaaapekto sa supply at demand ng langis.
Ang pagtaas ng presyo ng langis sa Pilipinas ay isang malaking suliranin na nakaaapekto sa maraming sektor ng lipunan.
Ang mga dahilan at epekto nito ay iba-iba at kumplikado, ngunit may ilang mga pangunahing salik na dapat nating maunawaan.
Una, ang Pilipinas ay isang oil-importing country, ibig sabihin, umaasa tayo sa pag-angkat ng langis mula sa ibang bansa para matugunan ang ating pangangailangan sa enerhiya. Ang halos 80% ng ating suplay ng langis ay galing sa Middle East, na isa sa mga pinakamalaking oil-producing region sa mundo. Dahil dito, nakasalalay ang presyo ng langis sa Pilipinas sa mga galaw ng pandaigdigang merkado, na nakaaapekto naman ng mga geopolitical factors, market speculation, at supply-demand balance.
Ikalawa, ang Pilipinas ay isang deregulated oil industry, ibig sabihin, hindi nakokontrol ng gobyerno ang pagtatakda ng presyo ng langis sa bansa. Ang mga kumpanya ng langis ay malayang nagtataas o nagbababa ng kanilang presyo batay sa kanilang pagtataya sa Mean of Platts Singapore (MOPS), na isang benchmark na ginagamit sa kalakalan ng langis sa Asya. Bukod dito, ang kompetisyon sa merkado ay isa ring salik na nakaaapekto sa presyo ng langis, dahil ang bawat kumpanya ay nagsusumikap na makakuha ng mas maraming kostumer at market share.
Ikatlo, ang Pilipinas ay may mataas na buwis sa langis, na bahagi ng Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law na ipinatupad noong 2018. Ang TRAIN Law ay nagtatakda ng excise tax at value-added tax (VAT) sa mga produktong petrolyo, na nagpapataas pa lalo sa presyo ng langis. Ang layunin ng TRAIN Law ay makalikom ng mas malaking kita para sa gobyerno upang pondohan ang mga proyektong pangkaunlaran at serbisyong panlipunan.
Ang mga epekto ng pagtaas ng presyo ng langis ay ramdam ng lahat, lalo na ng mga mahihirap na mamamayan. Ang pagtaas ng presyo ng langis ay nagdudulot din ng pagtaas ng presyo ng iba pang mga bilihin at serbisyo, tulad ng pagkain, kuryente, tubig, transportasyon, at iba pa. Ang mga sektor na direktang umaasa sa langis, tulad ng mga jeepney driver, tricycle driver, mangingisda, magsasaka, at iba pa, ay lubhang naaapektuhan dahil nababawasan ang kanilang kita at pambuhay. Ang pagtaas ng presyo ng langis ay nagpapahirap pa lalo sa mga mamamayan na hindi pa nakakabangon mula sa pandemya.
Ano ang maaaring gawin upang tugunan ang suliraning ito? May ilang mga mungkahing inilalatag ng iba't ibang grupo at indibidwal upang mapigilan o mapababa ang presyo ng langis sa bansa.
Ilan dito ay ang mga sumusunod:
- Rebyuhin o suspindihin ang Oil Deregulation Law at TRAIN Law upang magkaroon ng mas malaking papel ang gobyerno sa pagkontrol at pagbabawas ng buwis sa langis.
- Maghanap o mag-develop ng alternatibong pinagkukunan ng enerhiya na mas mura at mas malinis kaysa sa langis, tulad ng solar power, wind power, hydro power, geothermal power, at iba pa.
- Magpatupad o magpalawak ng mga programang pang-enerhiya na makatutulong sa mga apektadong sektor at mamamayan, tulad ng fuel subsidy o tulong-pinansyal para sa mga apektadong sektor, lalo na ang mga mahihirap at marginalized. Ito ay upang mabawasan ang kanilang gastusin at maprotektahan ang kanilang kita.
- Magkaroon ng mas epektibong regulasyon at monitoring sa mga kompanya ng langis upang maiwasan ang overpricing, hoarding at cartelization. Ito ay upang masiguro ang patas at makatwirang presyuhan ng langis.
- Magpalakas at magpahusay ng lokal na produksyon at paggamit ng renewable energy sources tulad ng solar, wind, hydro at geothermal. Ito ay upang mabawasan ang pag-asa at pag-angkin ng bansa sa imported oil.
- Magtulungan at magkaisa ang mga sektor at mamamayan upang ipaglaban ang kanilang karapatan at interes laban sa mapagsamantalang sistema na nagpapahirap sa kanila. Ito ay upang makamit ang tunay na pagbabago at kaunlaran.
Sa panghuli, ang pamahalaan ay dapat din magkaroon ng kooperasyon at koordinasyon sa ibang bansa na may kaugnayan sa usapin ng langis. Ang Pilipinas ay dapat makiisa sa mga regional at international initiatives na naglalayong mapanatili ang stability at security ng global oil market. Ang pamahalaan ay dapat din magkaroon ng diplomasya at negosasyon sa mga oil-producing countries na makakapagbigay ng mas mababang presyo at mas maayos na kontrata para sa langis. Ang pamahalaan ay dapat din magkaroon ng contingency plan para sa mga emergency situation na maaaring magdulot ng disruption o shortage sa supply ng langis.
Ang pagtaas ng presyo ng langis ay isang seryosong problema na dapat harapin nang may malasakit at determinasyon. Ang lahat ay may tungkulin na mag-ambag sa solusyon nito. Sa pamamagitan ng kolektibong aksyon at inobasyon, maaari nating maprotektahan ang ating ekonomiya at kapaligiran mula sa negatibong epekto ng mataas na presyo ng langis.
Ikaw ano ang opinyon mo ukol dito?
